Η Κρήτη δεν είναι μόνο το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας· είναι ένας κόσμος ξεχωριστός, με βαθιές ρίζες, περήφανο λόγο και πλούσια λαϊκή παράδοση. Στους ορεινούς όγκους και στα παραθαλάσσια χωριά, από γενιά σε γενιά, οι Κρητικοί μεταφέρουν όχι μόνο την ιστορία τους αλλά και τη σοφία τους μέσα από παροιμίες. Λόγια απλά, γεμάτα εμπειρία και φιλοσοφία, που άλλοτε συμβουλεύουν, άλλοτε ειρωνεύονται, πάντα όμως λένε αλήθειες.

Συγκεντρώσαμε 15 χαρακτηριστικές κρητικές παροιμίες, για να νιώσεις τη γεύση της ντοπιολαλιάς και την ουσία της κρητικής ματιάς στη ζωή.

1. «Όπου λαλούν πολλοί πετεινοί, αργεί να ξημερώσει.»

Η πολυφωνία δεν οδηγεί σε λύσεις – χρειάζεται καθαρή κατεύθυνση και σύμπνοια.

2. «Όποιος 'χει τα σύκα, φωνάζει και τον πελάτη.»

Όταν έχεις κάτι καλό, δεν φοβάσαι να το δείξεις.

3. «Απού 'χει ποκ' αλάργα του, φίλο να τον κάμει.»

Μακριά συμφέροντα απαιτούν κοντινές φιλίες.

4. «Τα πολλά τα λόγια είναι φτώχεια.»

Οι πράξεις έχουν μεγαλύτερη αξία από τις κουβέντες.

5. «Καλύτερα να σου λείπει, παρά να σου περισσεύει και να μη το θωρείς.»

Μη θεωρείς δεδομένο ό,τι έχεις – η επίγνωση είναι το παν.

6. «Όποιος δε σπείρει, δε θερίζει.»

Καμιά ανταμοιβή χωρίς κόπο.

7. «Το πολύ το κυρ ελέησον το βαριέται κι ο παπάς.»

Ακόμα και τα καλά, όταν είναι υπερβολικά, κουράζουν.

8. «Μη δανείζεις ούτε φιλιά, γιατί δεν ξαναγυρίζουν.»

Ό,τι δίνεις – υλικό ή συναισθηματικό – ίσως να μην επιστραφεί ποτέ.

9. «Ο διάολος έχει πολλά ποδάρια.»

Οι δυσκολίες δεν έρχονται από έναν δρόμο – να 'σαι πάντα έτοιμος.

10. «Άμα δε βρέξει, πώς θα ξανανθίσει η ελιά;»

Οι δυσκολίες είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη.

11. «Κακό σκυλί ψόφο δεν έχει.»

Συχνά οι πιο επιβλαβείς είναι κι αυτοί που επιβιώνουν περισσότερο.

12. «Τση κουφής της μάνας τση, δεν τση λεν παραμύθια.»

Όποιος δεν ακούει, δεν ωφελείται απ' τα λόγια.

13. «Ήφαε κι ύστερα πλέρωσε, για να μη σε πουν κι αγύριστο.»

Απόλαυσε, αλλά μην ξεχνάς τις υποχρεώσεις σου.

14. «Στου κουφού την πόρτα, όσο θέλεις βρόντα.»

Μάταιες προσπάθειες όταν το αυτί είναι κλειστό.

15. «Κάλλιο να σου λείπει παρά να σου περισσεύει και να μη σου χρειάζεται.»

Η λιτότητα είναι δύναμη όταν ξέρεις τι σου είναι αληθινά χρήσιμο.

Όταν ο Λόγος του Λαού Γίνεται Πυξίδα

Οι κρητικές παροιμίες δεν είναι μόνο γραφικές εκφράσεις· είναι αποστάγματα εμπειρίας, παρατηρητικότητας και φιλοσοφίας. Μέσα από αυτές, ο Κρητικός δεν νουθετεί με αυστηρότητα, αλλά με πονηρό χαμόγελο και καρδιά γεμάτη ειλικρίνεια. Οι παροιμίες αυτές, είτε προέρχονται από τα βουνά των Σφακίων είτε από τα σοκάκια του Ηρακλείου, συνεχίζουν να μιλούν στο σήμερα. Γιατί η σοφία της Κρήτης δεν είναι ποτέ παλιά – είναι διαχρονική.