Ο «Δράκος του Σέιχ Σου» είναι μια από τις πιο σκοτεινές και συνάμα μυθοποιημένες μορφές του ελληνικού εγκληματολογικού παρελθόντος. Στη συλλογική μνήμη της Θεσσαλονίκης, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας, το όνομά του φέρνει στο νου εικόνες φρίκης, τρόμου και μυστηρίου. Ήταν όμως όλα όπως τα μάθαμε; Ή μήπως ο «δράκος» θρέφτηκε τόσο από τα εγκλήματα όσο και από τις φήμες, τους φόβους και τις πολιτικές σκοπιμότητες μιας ολόκληρης εποχής;
Ποιος ήταν ο «Δράκος»;
Το όνομα που συνδέθηκε αμετάκλητα με τον «Δράκο του Σέιχ Σου» είναι εκείνο του Αριστείδη Παγκρατίδη. Γεννημένος το 1940, μεγάλωσε στις φτωχογειτονιές της Θεσσαλονίκης, σε ένα περιβάλλον παραμελημένο και βίαιο. Ζούσε στο περιθώριο, βιοποριζόταν από ευκαιριακές δουλειές και ενεπλάκη σε μικροκλοπές και παραβατικές συμπεριφορές.
Στις αρχές της δεκαετίας του '60, η Θεσσαλονίκη συγκλονίζεται από μια σειρά βίαιων επιθέσεων σε νεαρές γυναίκες, κυρίως στην περιοχή του δάσους του Σέιχ Σου. Οι εφημερίδες της εποχής κάνουν λόγο για έναν «δράκο» που επιτίθεται νύχτα, με απάνθρωπη αγριότητα, και σπέρνει τον τρόμο.
Η σύλληψη και η ομολογία
Τον Δεκέμβριο του 1963, ο Παγκρατίδης συλλαμβάνεται για μια άσχετη υπόθεση – μια εισβολή σε ορφανοτροφείο με σκοπό την κλοπή. Κατά την ανάκρισή του, μεθόδους που σήμερα θεωρούνται βασανιστικές, φέρεται να ομολογεί ότι ήταν ο δράστης των επιθέσεων στο Σέιχ Σου, καθώς και τριών ακόμα φόνων.
Η υπόθεση παίρνει διαστάσεις σκανδάλου. Ο Παγκρατίδης δικάζεται και καταδικάζεται σε θάνατο το 1966, και τελικά εκτελείται το 1968. Το ερώτημα όμως παρέμεινε: ήταν πραγματικά ο δολοφόνος ή ένα εξιλαστήριο θύμα;
Αμφιβολίες και αντιφάσεις
Από τις πρώτες κιόλας ημέρες μετά την καταδίκη, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που αμφισβήτησαν την ενοχή του Παγκρατίδη. Οι μαρτυρίες που παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο θεωρήθηκαν ασαφείς και αντικρουόμενες. Δεν υπήρχαν αποδεικτικά στοιχεία όπως δακτυλικά αποτυπώματα ή γενετικό υλικό – τεχνικές που τότε δεν ήταν ακόμα διαθέσιμες. Κυρίως, υπήρξε έντονη κριτική για τον τρόπο απόσπασης της ομολογίας του, η οποία φαίνεται να ήταν προϊόν πίεσης και φόβου.
Πολλοί ερευνητές, δημοσιογράφοι και καλλιτέχνες (όπως ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Σταύρος Τσακυράκης ή ο θεατρικός συγγραφέας Ανδρέας Φλουράκης) επανέφεραν το θέμα στα φώτα της δημοσιότητας τις επόμενες δεκαετίες, υποστηρίζοντας ότι ο Παγκρατίδης δεν είχε ούτε το κίνητρο, ούτε την ψυχολογική σύνθεση, ούτε τη δυνατότητα να διαπράξει τόσα οργανωμένα και βίαια εγκλήματα.
Ο μύθος και η κοινωνική διάσταση
Ο «Δράκος του Σέιχ Σου» έμεινε χαραγμένος στη μνήμη του κόσμου όχι μόνο ως εγκληματική φιγούρα, αλλά και ως μέρος του κοινωνικού φαντασιακού της εποχής. Στην αυστηρή, συντηρητική Ελλάδα της δεκαετίας του '60, όπου η πολιτική και ηθική τάξη ήταν κυρίαρχες, οι αποκλίνοντες – φτωχοί, ομοφυλόφιλοι, παραβατικοί – αντιμετωπίζονταν ως ύποπτοι από το σύστημα.
Πολλοί πιστεύουν πως ο Παγκρατίδης αποτέλεσε το ιδανικό εξιλαστήριο θύμα. Ήταν μόνος, χωρίς οικογένεια ή κοινωνική προστασία, και μπορούσε εύκολα να παρουσιαστεί ως τέρας στα μάτια μιας κοινωνίας που αποζητούσε δικαιοσύνη, ακόμη κι αν ήταν φτιαχτή.
Τέχνη και αποκατάσταση
Η ιστορία του Παγκρατίδη έγινε θεατρικό έργο, ντοκιμαντέρ, ακόμα και τραγούδι. Το πιο γνωστό ίσως είναι το έργο «Το Τάβλι» του Δημήτρη Κεχαΐδη, στο οποίο ο ήρωας φέρει στοιχεία εμπνευσμένα από την υπόθεση. Το 2004, ο δημοσιογράφος Κώστας Τσαρουχάς εξέδωσε ένα ντοκιμαντενιστικό βιβλίο με τίτλο «Ο Δράκος ήρθε πάλι», επανεξετάζοντας την υπόθεση με σύγχρονη ματιά.
Παρά τις πολυάριθμες φωνές που ζητούν την επίσημη αναγνώριση της πιθανής δικαστικής πλάνης, καμία επανεξέταση της υπόθεσης δεν έχει γίνει από την ελληνική Δικαιοσύνη.
Ανάμεσα στον Θρύλο και την Τραγωδία
Ο «Δράκος του Σέιχ Σου» δεν είναι μόνο μια εγκληματική υπόθεση. Είναι το χρονικό ενός ανθρώπου, μιας κοινωνίας, μιας εποχής. Είναι το σύμπτωμα του φόβου και της ανάγκης για εχθρούς, αλλά και το ενδεχόμενο μιας ιστορικής αδικίας που ίσως δεν αποκαταστάθηκε ποτέ. Κι αν ο Παγκρατίδης ήταν ένοχος, τότε η Δικαιοσύνη μίλησε. Αν όμως ήταν αθώος, τότε οι κραυγές του ακόμα αντηχούν στο δάσος εκείνο, ζητώντας τη λύτρωση.
Meta Description:
Ο Δράκος του Σέιχ Σου – Μύθοι και αλήθειες γύρω από την υπόθεση του Αριστείδη Παγκρατίδη, ενός από τους πιο αμφιλεγόμενους «δράκους» της ελληνικής ιστορίας.
Keywords:
Δράκος του Σέιχ Σου, Αριστείδης Παγκρατίδης, ελληνικό έγκλημα, Θεσσαλονίκη, αστικός μύθος, δικαστική πλάνη, ελληνική ιστορία, μυστηριώδεις υποθέσεις
Αν θέλεις να το μετατρέψουμε και σε HTML ή σε έγγραφο (PDF, Word κ.ά.), μπορώ να το ετοιμάσω άμεσα. Θέλεις;
Ρώτα το ChatGPT