Σε μια εποχή όπου η παποσύνη δεν ήταν μόνο πνευματική ηγεσία
αλλά και μέσο επιβίωσης μέσα σε έναν λαβύρινθο εξουσίας, προδοσίας και
σκανδάλων, ένας άνδρας κατάφερε να ανέβει στον θρόνο του Πέτρου αφήνοντας πίσω
του μια από τις πιο σκοτεινές σελίδες της Εκκλησιαστικής Ιστορίας: ο Πάπας
Σέργιος Γ'.
Η Ρώμη στις Φλόγες της Αναρχίας
Βρισκόμαστε στις αρχές του 10ου αιώνα. Η Ρώμη είναι
χωρισμένη, οι ισχυρές οικογένειες πολεμούν για τον έλεγχο της Εκκλησίας και οι
πάπες αλλάζουν πιο γρήγορα απ' όσο προλαβαίνουν να χριστούν. Σε αυτή τη δίνη, ο
Σέργιος – επίσκοπος και φιλόδοξος άνδρας – διεκδικεί για πρώτη φορά την
παποσύνη το 898. Αποτυγχάνει. Αλλά δεν ξεχνά.
Έξι χρόνια αργότερα, επιστρέφει. Αυτή τη φορά, δεν έρχεται
μόνος. Έχει στο πλευρό του τον Θεοφύλακτο του Τούσκουλου, τον πανίσχυρο κοσμικό
άρχοντα της Ρώμης, και τη γυναίκα που θα σημάδευε τη ζωή του – τη μυστηριώδη
και επικίνδυνη Μαρόζια.
Μαρόζια: Η Γυναίκα πίσω από τον Πάπα
Η Μαρόζια δεν ήταν μια απλή αριστοκράτισσα. Ήταν κόρη του
Θεοφύλακτου, γοητευτική, πανέξυπνη και αποφασισμένη να ελέγχει το παιχνίδι
εξουσίας στη Ρώμη. Οι φήμες λένε πως διατηρούσε ερωτική σχέση με τον ίδιο τον
Σέργιο Γ' και πως από αυτή τη σχέση γεννήθηκε ο μελλοντικός Πάπας Ιωάννης ΙΑ'.
Η Εκκλησία φυσικά, δεν αναγνωρίζει επισήμως κάτι τέτοιο –
αλλά τα χρονικά της εποχής και οι σκιές που ακολουθούν αυτή την περίοδο δεν
αφήνουν και πολλά περιθώρια αμφιβολίας. Η εξουσία τότε δεν φορούσε απαραίτητα
ράσα – μπορούσε να κρύβεται πίσω από βελούδα, φλερτ και υπνοδωμάτια.
Η Εκδίκηση του Πτώματος
Ο Σέργιος Γ' δεν αρκέστηκε μόνο στην εξουσία. Ήθελε να
«καθαρίσει» την ιστορία – ή μάλλον να την ξαναγράψει. Ένας από τους πρώτους του
στόχους ήταν να καταδικάσει ξανά τον Πάπα Φορμόζο, ο οποίος είχε ήδη «δικαστεί»
σε μία από τις πιο φρικτές στιγμές της εκκλησιαστικής ιστορίας: τη λεγόμενη
Σύνοδο του Πτώματος, όπου το άψυχο σώμα του Φορμόζου ξεθάφτηκε και «δικάστηκε»
σε δημόσια θέα.
Ο Σέργιος, υποστηρικτής εκείνης της πράξης, φρόντισε να
αναθερμάνει τη μνήμη της και να διαγράψει κάθε χειροτονία που είχε κάνει ο
Φορμόζος. Η Εκκλησία δεν συγχωρούσε εύκολα – ούτε τους ζωντανούς ούτε τους
νεκρούς.
Η Γέννηση της «Πορνοκρατίας»
Η εποχή του Σέργιου Γ' δεν ήταν μεμονωμένη περίπτωση. Ήταν η
αρχή μιας σκοτεινής περιόδου στην ιστορία της Ρώμης και του Παπισμού, που οι
ιστορικοί ονόμασαν «Πορνοκρατία» (Saeculum obscurum). Για σχεδόν 60 χρόνια, οι
ισχυρές γυναίκες της οικογένειας του Θεοφύλακτου – η Μαρόζια και αργότερα η
Θεοδώρα – κινούσαν τα νήματα του Βατικανού μέσα από ίντριγκες, σχέσεις και
δολοπλοκίες.
Ο Πάπας είχε πια μετατραπεί σε πιόνι. Κι ο Σέργιος Γ' ήταν
ίσως ο πρώτος που το αποδέχτηκε… και το εκμεταλλεύτηκε.
Τι Μένει από τον Σέργιο Γ';
Ο Πάπας Σέργιος Γ' πέθανε το 911, αφήνοντας πίσω του μια
Εκκλησία βαθιά διχασμένη. Κάποιοι τον θυμούνται ως ισχυρό ηγέτη που επιβίωσε σε
ένα ταραγμένο περιβάλλον. Οι περισσότεροι, όμως, τον βλέπουν σαν τον πρώτο Πάπα
που παρέδωσε την Εκκλησία στον ερωτισμό, τη διαφθορά και τα πολιτικά παιχνίδια.
Η αλήθεια; Χάνεται κάπου ανάμεσα στους μισοκατεστραμμένους
κώδικες και τις φήμες των αιώνων. Αλλά η ιστορία του συνεχίζει να συναρπάζει –
γιατί είναι η ιστορία ενός ανθρώπου που ανέβηκε στον πιο άγιο θρόνο… με τα πιο
κοσμικά μέσα.