Συντάκτης: Ζεχερλής Μιχάλης
Χρον. Αναγ. (3')
Ο Αριστοφάνης, ο αξεπέραστος κωμωδιογράφος της αρχαίας Αθήνας, δεν ήταν απλώς ένας μάστορας του γέλιου. Μέσα από τη σάτιρα και το χιούμορ των έργων του, σχολίασε με μοναδική οξυδέρκεια την ανθρώπινη φύση, την πολιτική και την κοινωνία, αφήνοντας πίσω του μια κληρονομιά από φράσεις που παραμένουν εκπληκτικά επίκαιρες μέχρι σήμερα. Ανακαλύψτε είκοσι από τα πιο χαρακτηριστικά του αποφθέγματα, μεταφρασμένα στη δημοτική, που αποδεικνύουν γιατί η σοφία του Αριστοφάνη είναι διαχρονική.
«Πολλὰ τὰ δεινὰ κοὐδὲν ἀνθρώπου δεινότερον πέλει.»
Μετάφραση: Πολλά είναι τα τρομερά πράγματα, μα τίποτα πιο τρομερό από τον άνθρωπο.
«Ὡς ἡδύ τι πρᾶγμ' ἐστὶν ὁ γέρων, ὅταν μηδὲν βλέπῃ.»
Μετάφραση: Τι γλυκό πράγμα είναι ο γέρος, όταν δεν βλέπει τίποτα.
«Κέρδος δέ τοι κάλλιστον κτημάτων φίλος εὐσεβής.»
Μετάφραση: Το ωραιότερο απόκτημα είναι ο ενάρετος φίλος.
«Ὁποῖος ὁ πατὴρ τοιοῦτος καὶ ὁ υἱός.»
Μετάφραση: Όπως ο πατέρας, έτσι και ο γιος.
«Πονηρός φύσει, πονηρός και νόμω.»
Μετάφραση: Ο κακός από τη φύση του, κακός είναι και με το νόμο.
«Τὸ δίκαιον οὐκ ἀσφαλές.»
Μετάφραση: Το δίκαιο δεν είναι ασφαλές.
«Τίς γὰρ δέξαιτ' ἂν τῶν σοφῶν, οὐχὶ τῷ τυχόντι;»
Μετάφραση: Ποιος από τους σοφούς θα δεχόταν (κάτι), αν όχι ο τυχαίος;
«Πᾶς τις αὑτῷ τὸ καλὸν νομίζει.»
Μετάφραση: Ο καθένας θεωρεί ωραίο αυτό που τον συμφέρει.
«Οὐδὲν γὰρ οὕτως ἁπλῶς ὁρᾷ βροτὸς ὡς κέρδος.»
Μετάφραση: Τίποτα δεν βλέπει ο άνθρωπος τόσο απλά όσο το κέρδος.
«Γλῶττα μέντοι πάσης ἀγαθῆς μάχης ἀναστάτης.»
Μετάφραση: Η γλώσσα είναι ο καταστροφέας κάθε καλής μάχης.
«Τοὺς γὰρ πονηροὺς οὐχ ὁρᾷς;»
Μετάφραση: Τους κακούς δεν τους βλέπεις;
«Οὐκ ἔστιν ὅστις πάντ' ἀνὴρ εὐδαιμονεῖ.»
Μετάφραση: Δεν υπάρχει κανένας άνθρωπος που να είναι παντού ευτυχισμένος.
«Εὐδαιμονίαν εὐδαιμονίας οὐδὲν διαφέρειν.»
Μετάφραση: Η ευτυχία δεν διαφέρει σε τίποτα από την ευτυχία.
«Οὐδὲν γὰρ οὕτως εὐδαιμονίας οὐδὲν διαφέρειν.»
Μετάφραση: Τίποτα δεν διαφέρει τόσο πολύ από την ευτυχία.
«Πονηρὸς δ᾽ ἄνθρωπος πάντ' οὐκ ἀγαθόν.»
Μετάφραση: Ο κακός άνθρωπος δεν είναι καλός σε όλα.
«Ὦ θεοί, ὡς ἄτοπόν τι χρῆμ' ἡ γυνή.»
Μετάφραση: Ω θεοί, τι παράξενο πράγμα είναι η γυναίκα.
«Οὐδὲν ἀπορήσει ὁ φρονῶν.»
Μετάφραση: Δεν θα δυσκολευτεί καθόλου αυτός που είναι συνετός.
«Ἀρχὴ ἥμισυ παντός.»
Μετάφραση: Η αρχή είναι το μισό του παντός.
«Πολλὰ τὰ τοῦ βίου χαλεπὰ πράγματα.»
Μετάφραση: Πολλά είναι τα δύσκολα πράγματα της ζωής.
«Ὅπου δ᾽ ἂν ᾖ τὸ κέρδος, ἐκεῖ τὸ δίκαιον.»
Μετάφραση: Όπου κι αν είναι το κέρδος, εκεί είναι και το δίκαιο.
Αυτά τα γνωμικά αποτελούν ένα μικρό, αλλά ενδεικτικό δείγμα
της αριστοφανικής σκέψης, η οποία, μέσα από το γέλιο και την καυστική
παρατήρηση, έθιγε πάντα τα καίρια ζητήματα της ανθρώπινης και κοινωνικής
ύπαρξης.
Ο Αισχύλος, ο πατέρας της τραγωδίας, υπήρξε από τους πρώτους που έδωσαν στο θέατρο την έννοια του βαθύτερου στοχασμού. Μέσα από τα έργα του, όπως οι Πέρσες, η Ορέστεια και οι Επτά επί Θήβας, έθεσε ερωτήματα για τη Δικαιοσύνη, τη μοίρα, τη θεϊκή τάξη και την ευθύνη του ανθρώπου απέναντι στις πράξεις του.
Ο Αισώπος, ο θρυλικός Έλληνας μυθοπλάστης, δημιούργησε ιστορίες που όχι μόνο ψυχαγωγούν αλλά και διδάσκουν. Οι μύθοι του, με πρωταγωνιστές ζώα, κρύβουν ηθικά διδάγματα και σοφίες που παραμένουν επίκαιρες αιώνες μετά. Μέσα από απλές φράσεις και κατανοητές εικόνες, ο Αισώπος μας υπενθυμίζει σημαντικά μαθήματα για την ανθρώπινη συμπεριφορά, τις...
Ο Ευκλείδης (περ. 330 – 275 π.Χ.) υπήρξε από τους σπουδαιότερους μαθηματικούς της αρχαιότητας και θεωρείται δικαίως «πατέρας της γεωμετρίας». Έζησε στην Αλεξάνδρεια κατά την εποχή του Πτολεμαίου Α΄ και το μνημειώδες έργο του, τα Στοιχεία, αποτέλεσε για αιώνες τη βάση της μαθηματικής διδασκαλίας. Με μεθοδικότητα, λογική και αυστηρή απόδειξη, ο...
Η Άγκαθα Κρίστι (1890–1976) υπήρξε η πιο πολυδιαβασμένη συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας στον κόσμο, με έργα που συνεχίζουν να συναρπάζουν εκατομμύρια αναγνώστες. Πέρα όμως από την πλοκή και τα μυστήρια, στα γραπτά της συναντάμε σκέψεις γεμάτες σοφία, ειρωνεία και διαύγεια, που αγγίζουν τη ζωή, τον άνθρωπο και την ανθρώπινη φύση. Ακολουθούν...
Ο Μαρκ Τουαίην (Mark Twain, 1835–1910), λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Σάμιουελ Λάνγκχορν Κλέμενς, υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς Αμερικανούς συγγραφείς και χιουμορίστες. Έμεινε γνωστός παγκοσμίως για τα έργα του Οι Περιπέτειες του Τομ Σόγιερ και Οι Περιπέτειες του Χακ Φιν, αλλά και για την οξυδερκή του σκέψη πάνω στη ζωή, την κοινωνία και την...
Ο Φραντς Κάφκα (1883–1924) υπήρξε μία από τις πιο καθοριστικές μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο τρόπος με τον οποίο αποτύπωσε την αγωνία του σύγχρονου ανθρώπου, τη σύγκρουση με την εξουσία, την αίσθηση του παραλόγου και την αναζήτηση νοήματος μέσα στο χάος, άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα. Η γραφή του είναι ένα ταξίδι στο σκοτάδι της ύπαρξης που...
