Πλούταρχος: Τα σπουδαιότερα γνωμικά και αποφθέγματά του

O Πλούταρχος ήταν από τους κορυφαίους Αρχαίους Έλληνες ιστορικούς, βιογράφος και δοκιμιογράφος. Γεννήθηκε το 47 μ.Χ. και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Χαιρώνεια, απεβίωσε το 120 μ.Χ. Ήταν ο πρεσβύτερος των ιερέων του Απόλλωνα στο Μαντείο των Δελφών, όπου ήταν υπεύθυνος για την ερμηνεία των χρησμών της Πυθίας, αξίωμα που τίμησε για 29 ολόκληρα χρόνια έως τον θάνατό του. Άφησε πληθώρα γνωμικών και αποφθεγμάτων, που κυριαρχούν στη ζωή μας έως και σήμερα, ορισμένα από αυτά κατά την γνώμη μας τα σημαντικότερα, επιλέξαμε και σας τα παρουσιάζουμε παρακάτω:

Η αξία της ζωής μετριέται με την ωραιότητά της και όχι με το μήκος της.

Ακόμα κι ένα νεύμα από ένα πρόσωπο που εκτιμείται, έχει περισσότερη δύναμη από χίλια επιχειρήματα ενός άλλου.

Ο έρωτας μοιάζει με το μεθύσι: κάνει τους ανθρώπους θερμούς, εύθυμους και διαχυτικούς.

Τίποτα δεν εξαρτάται από την τύχη, αλλά όλα από την ορθή κρίση και την προνοητικότητα.

Αν και η καλοσύνη έχει μεγαλύτερη έκταση από τη δικαιοσύνη, εν τούτοις είμαστε υποχρεωμένοι να τηρούμε τις προσταγές του νόμου και τους κανόνες της δικαιοσύνης εις τας συναλλαγάς μας μετά των ανθρώπων, ενώ τα αισθήματα της καλοσύνης και της αγαθοεργίας πηγάζουν από τα στήθη των καλών όπως από πλούσια πηγή.

Είναι χαρακτηριστικό μυαλωμένου ανθρώπου να μένει μακριά από έχθρα και οργή.

Αν περιοδεύσεις τον κόσμο, θα βρεις και πολιτείες αφρούρητες, αγράμματες, αβασίλευτες, αχρήματες, άπειρες από θέατρα και γυμνάσια, αλλά πόλη ανίερη και άθεη, που να μην ξέρει τις προσευχές, ούτε τους όρκους, ούτε τις μαντείες, ούτε τις θυσίες για καλό και την αποτροπή κακού, κανένας ούτε βρήκε ούτε θα βρει πουθενά.

Λαχταρούν την υγεία αυτοί που είναι άρρωστοι, και αυτοί που πολεμούν λαχταρούν την ειρήνη.

Ανάμεσα στα καλά της ζωής σου είναι και η ελπίδα της εκδίκησης.

Ανάμεσα στους ανθρώπους, σπάνια βρίσκει κανείς την ανδρεία και τη φρόνηση, απ' όλα δε τα αγαθά το πιο σπάνιο είναι η δικαιοσύνη.

Η ομορφιά είναι κάτι για το οποίο αξίζει να πολεμήσεις, αλλά κρατάει λίγο.

Από δυο που συζητούν, όταν ο ένας θυμώσει, εκείνος που θα παρατήσει τη συζήτηση είναι ο φρόνιμος.

Ο καθένας έχει μέσα του τα δικά του αποθέματα ευθυμίας και δυσθυμίας.

Δεν υπάρχει αγριότερο θηρίο απ' τον άνθρωπο, όταν κατέχει δύναμη ίση με το πάθος του.

Το να μη μπορείς να συγκρατείς καθόλου την οργή σου είναι ανάγωγο και χυδαίο.

Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα από το να κατευθύνεις έναν άνθρωπο που ευημερεί, ενώ είναι απ' τα πιο εύκολα πράγματα το να επιβληθείς σ' έναν που ατύχησε.

Η έλλειψη χρημάτων ποτέ δεν προκάλεσε τη σπατάλη και την ασωτία.

Σε αυτούς που είναι αμελείς και τα πιο εύκολα ξεφεύγουν, ενώ τα δύσκολα επιτυγχάνονται με συστηματική προσπάθεια.

Δεν υπάρχει τίποτε πιο δύσκολο από το να κατευθύνεις άνθρωπο που ευτυχεί, ενώ είναι πάρα πολύ εύκολο να επιβληθείς σε άνθρωπο που ατύχησε.

Να συνηθίζουμε τα παιδιά να λένε την αλήθεια. Γιατί η ψευτιά είναι δουλοπρέπεια και δεν αξίζει να τη μιμούνται οι άνθρωποι.

Είναι αισχρό να γίνεται κόλακας του λαού, για ν' αποκτήσεις δύναμη. Αλλά μια εξουσία που θεμελιώνεται στον τρόμο, τη βία και την καταπίεση είναι συγχρόνως και αισχρότητα και αδικία.

Η ευημερία υψώνει τις ψυχές που από φυσικού τους είναι αδύνατες και μικρές, στο σημείο να τους δίνει, όταν τις κοιτάξουμε απ' αυτό το ύψος όπου τις τοποθέτησε η τύχη, έναν αέρα μεγαλείου και αξιοπρέπειας. Μα ο άνθρωπος, ο αληθινά μεγαλόψυχος και σταθερός, λάμπει μέσα στις συμφορές και στις δυστυχίες, με όλη του τη λάμψη.

Ο άνθρωπος δεν είναι απ' τη φύση του άγριος ή αντικοινωνικός, αλλά γίνεται τέτοιος, παρά φύση, χρησιμοποιώντας την κακία. Και σ' αυτή όμως την περίπτωση μπορεί να γίνει καλύτερος, αν αλλάξει περιβάλλον και ζωή, όπως τα άγρια θηρία που είναι απ' τη φύση τους άγρια, χάνουν την αγριότητά τους αν με κατάλληλο τρόπο τα εξημερώσουμε.

Ο ενθουσιασμός φωλιάζει σ' ακέραιους και υπερήφανους χαρακτήρες.